Çocuk Gelişiminde Tuvalet Eğitimi Nasıl Olmalı?

Çocuk Gelişiminde Tuvalet Eğitimi Nasıl Olmalı?

Çocuk Gelişiminde Tuvalet Eğitimi 

Çocuk gelişiminde tuvalet eğitimi oldukça önemli bir konudur. Fakat, hiçbir ebeveynin unutmaması gerekir ki, çocuklardaki tuvalet eğitimi başarısı çocuğun yaşına değil; fiziksel ve bilişsel gelişimine bağlıdır. Örneğin pek çok çocuk 18-24 aylıkken tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösterirken, bazı çocuklar da 3 yaşını geçtikten sonra dahi tuvalet eğitimine adapte olamazlar. 

Ebeveynin tuvalet eğitimine çok erken başlaması, eğitimin başarısız ve uzun sürmesine neden olacaktır. Bunun için çocuk tuvalet eğitimine hazır olduğuna dair belirtiler göstermezken bu eğitim için acele etmemek gerekir. Tuvalet eğitimi hakkında merak ettiğiniz diğer detayları içeriğimizin devamında bulabilirsiniz. 

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Nedir? 

Çocuklarda tuvalet eğitimi, çocuğun uyku ve uyanıklık durumunda dışkı ve idrarını rahatça söyleyebilmesi için verilen bir eğitimdir. Kimsenin uyarısı olmadan tuvaletinin geldiğini anlayan minikler, bu durumu rahatça ifade edebiliyorsa tuvalet eğitimini almış demektir. Tuvalet eğitimi, çocuk gelişiminde çok özel ve büyük bir yere sahiptir. Ayrıca çocuğun sosyal gelişiminde de büyük bir basamaktır. Ayrıca, bu eğitimin çocuğun kişilik gelişiminde de büyük önemi vardır. 

Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlamak Gerekir? 

Tuvalet eğitimine başlamak için çocuğun kendi bilincini kazanması gerekir. Bu da çocuğun 1-3 yaşlarına tekabül etmektedir. Tuvalet eğitimine vaktinden önce başlamak, çocuğun travma yaşamasına ve ebeveynle çatışmasına yol açar. Çocukları tuvalete alıştırmak için en doğru zaman hazır oldukları zamandır. Bu nedenle 18-30 aylık aralığında bu eğitime başlamak idealdir. 

Ebeveynler, tuvalet eğitimine başlamadan önce her çocuğun fiziksel ve bilişsel gelişiminin farklı olduğunu da bilmelidir. Bu nedenle tuvalet eğitimi için net bir zaman dilimi belirtmek doğru olmaz çünkü her çocuğun gelişimi farklıdır. Ancak şunu söyleyebiliriz ki; tuvalet eğitimi hiçbir şekilde yeni kardeşin doğumuna, hastalık dönemine, okul başlangıcına ya da çocuğun kaygı bozukluğu yaşadığı dönemlere denk getirilmemelidir. Çocuk zaten tuvalet eğitimine hazır olduğunda aileye bazı işaretler gönderir. 

Çocuğun Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğunu Gösteren Belirtiler

Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren belirtiler şu şekildedir; 

Fiziksel belirtiler; 

  • Gece kalktığında bezin kuru olması
  • Gün içinde 2 saatten fazla bezin kuru kalması
  • Gün içinde ıslak bez sayısının azalması
  • Düzenli dışkı yapması
  • Çömelme ve oturma hareketlerini rahat yapabiliyor olması
  • Islak ve kuru ayrımı yapabiliyor olması

Zihinsel belirtiler; 

  • Sıkıştığını rahatça ifade edebilme
  • Söylenenleri idrak ederek yapabilme 
  • İdrar ya da dışkısının geldiğini fark edebilme 
  • Aile bireylerini taklit edebilme
  • Anne babayı mutlu etme çabaları
  • Çişli ya da dışkılı beze dayanamama
  • 5 ya da 10 dakika tuvalette oturmaya razı olma
  • Abi ya da ablasının nasıl tuvaletini yaptığını merak etmesi 

Bu belirtiler çocuğunuzda varsa, tuvalet eğitimine başlama zamanı gelmiş demektir. Ancak tüm bunlara rağmen çocuk hala tuvaletini yapmamakta ısrarcı ise çok direnmemek gerekir. 

Tuvalet Eğitimi Hazırlığı Nasıl Olmalıdır? 

Tuvalet eğitimi hazırlığı da oldukça önemli bir detaydır. Eğer çocuk klozete oturamayacak durumdaysa ya da evde klozet yoksa lazımlık alınmalıdır. Hatta, alışverişe çocukla beraber gitmek daha iyi olacaktır. Birkaç gün boyunca çocuğun lazımlığına alışması gerekir. Aynı zamanda lazımlık, çocuğun rahatlıkla ulaşabileceği konumda olmalıdır. 

Tuvalet eğitimine başlarken rahat kıyafetler tercih edilmelidir. Çünkü, çocuklar küçük yaşlarda üzerlerini rahatça değiştiremezler. Onun da kendini rahat hissetmesi için bol ve kolay giyilebilir ürünlerin tercih edilmesi gerekir. Yaz ayları bu konuda daha iyidir çünkü açık ve rahat giysiler giyinirler. Ancak çocuğunuz tuvalet eğitimine hazırsa yaz ayını beklemenize gerek yoktur. 

Tuvalet eğitimine başlarken, çocuğunuzla beraber önce giyinik, sonra bezi ile ve sonrasında bezsiz bir şekilde tuvalete oturma provaları yapmalısınız. Bu süreçte, çocuğunuzun tuvaletini yaptığı zamanları da sıkı takip etmelisiniz. Özellikle dışkı yaptığı zamanları çömelip kalkma, ıkınma gibi hareketler sergiliyorsa bu durumlarda hemen tuvalete oturtabilirsiniz. Bu durumlarda çocuğun size haber vermesini söylemelisiniz. 

Tuvalet eğitimi sırasında çocukla bol bol konuşmalar yapılmalıdır. Büyükler tuvaletini nereye, nasıl yapıyor ve tuvaletin geldiğini gösteren belirtiler nelerdir gibi detayları çocuğa anlayabileceği şekilde anlatmalısınız. 

Tuvalet Eğitimi Çocuğa Nasıl Alıştırılır? 

Tuvalet eğitimi çocuğa alıştırılırken öncesinde çocukla konuşup doğruyu yanlışı ona anlatmanız gerekir. Sonrasında tuvalet eğitimi için bir rutin oluşturulmalıdır. Örneğin sıvı alımından 45 dakika sonra, uykudan kalkınca, gün içinde 3-5 defa lazımlığa oturtulmalıdır. Yemeklerden sonraki geçen 20-30 dakika içinde de lazımlığa oturtarak tuvalet refleksini sağlayabilirsiniz. 

Tuvalet rutini oluşturduktan sonra çocuğun bakımı ile ilgilenen aile büyüklerini de bu rutine dahil edin. Çocuğunuz her tuvaleti kullandığında onu mutlaka övün, alkışlayın ki çocuk tuvalete gitmeye daha da istekli olsun. Fakat altına kaçırdığında ya da tuvaletini söylemediğinde kesinlikle cezalandırmayın. 

Gece Tuvalet Eğitimi Nasıl Olmalıdır? 

Gece tuvalet eğitimi ikinci aşamadır. Çünkü bu eğitimi vermek biraz daha zor ve zaman alıcı olabilir. Gece tuvalet eğitiminde şu kriterlere dikkat etmeniz gerekir; 

  • Gündüz tuvalet eğitim alışkanlığını iyice kazandığında gece tuvalet eğitimi verilmelidir. 
  • Çocukların kas gelişimi tamamlanmadığı müddetçe gece tuvalet eğitimine alışmaları mümkün değildir. 
  • Tuvalet eğitimi boyunca geceleri de dahil, lazımlık çocuğun yakınlarında olmalıdır. 
  • Yatmadan önce mümkünse sıvı verilmemelidir. Çünkü sıvı gıdalar tüketmek idrarın yoğun bir şekilde gelmesine neden olur. 
  • Gece yatağa idrar kaçırma konusunda da tedbirli olarak yatak koruyucu kullanabilirsiniz. 
  • Çocuğunuz sltı kuru bir şekilde güne başlıyorsa yine onu ödüllendirmelisiniz. 

Kaç Yaşından Sonra Tuvalet Eğitimine Geç Kalınmış Demektir? 

Çocuğun tüm gelişimleri normal seyir ettiyse, 4 yaşından sonraki tuvalet eğitimi geç sayılır. Ancak yine de tüm hazırlıkları tamamlayarak tuvalet eğitimine başlamalısınız. 

Bir ebeveyn olarak unutmamalısınız ki, bazı durumlar tuvalet eğitimini geciktirmektedir. Örneğin çocuğun tuvalet eğitimi belirtilerini göstermemesi, sürekli kabızlık ya da ishal yaşıyor olması, son zamanlarda yeni bir rutin yaşaması gibi etkenler tuvalet eğitimini olumsuz etkiler. Aynı zamanda tuvalet eğitimi tek bir kişi tarafından verilmelidir. Farklı kişiler tarafından tuvalet eğitimi verildiği zaman çocuk adapte olamayabilir. 

Çocuğa tuvalet eğitimi verirken bir yandan hijyen kurallarını öğretmeyi de unutmamalısınız. Rl yıkama, özel bölge temizliği gibi hijyen kriterlerini ona göstermelisiniz. Ayrıca bu dönemde çok sabırlı olmalı ve hemen pes etmemelisiniz. 15 gün içinde çocuğunuz tuvaletini yapmaya alışmadıysa daha fazla zorlamanıza gerek yoktur.  

Tuvalet Eğitiminde Ebeveynlere İpuçları

Aşağıda belirteceğimiz ipuçlarını bildiğiniz taktirde tuvalet eğitimi sürecinde daha az zorlanırsınız. 

  • Çocuklarda tuvalet eğitimine ilişkin kitaplar okuyun. 
  • Daha önce bu konuda tecrübe kazanmış yakınlarınızdan öğütler alın. 
  • Çocuk lazımlıkta otururken yanında oturarak onunla sohbet edin. 
  • Evde yaşayan bireylerin tuvalet sürecini göstermesini sağlayın. 
  • Kız çocuklarının idrar yolu enfeksiyonundan korunması için özel bölge temizliğini önden arkaya doğru yaptırın. 
  • Her tuvalet sonrası ellerini bol sabunla yıkamasını öğretin. 

Tuvalet eğitimi hakkında daha detaylı bilgi almak için bir uzmana da danışmayı unutmayın.