Bebeklere Ekran Karşısında Yemek Yedirmek

Bebek ve çocuklara film ve reklam izlerken ya da bilgisayar oynarken yemek yedirilmesi obeziteye açık davetiye çıkarıyor. Yemeğe başladıktan sonra yirmi dakika içinde topluk hormonunun uyarılmasına fırsat olmadan, kendisine sunulan yemeği, ağız açma ve yutma refleksi şeklinde ihtiyacından fazla miktarda tüketen çocuklarda uzmanlara göre mide büyümesi söz konusu olabiliyor. Dünyada obezite, erişkinlerin beraberinde çocuklarında sağlığını ciddi oranda tehdit ediyor. Çocuklarda büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu zaman dilimi doğumdan, iki yaşın sonuna kadar olan süreci kapsamaktadır. Bebeklerin ve küçük çocukların beslenme ile alakalı alışkanlıkları özellikle bu dönemde kazandırılması gerekmektedir.

Reklam Karşısında Yemek Yedirmenin Tehlikeleri

Bebekler oturabilecek  duruma geldiğinde kesinlikle yemeklerini masada yemesi çok önemli.  Küçük bebeklerin dahi mama sandalyesine oturarak aileyle birlikte sofrada bulunmaları gerekir. Özellikle bebeklere yemek yedirmek kimi zaman anne ya da bakıcı için zor olabilmekte. Kimi bunu kolaylaştırmak için bebeklere televizyon karşısında reklam ya da çizgi film izlettirerek yemek yedirmeye çalışmaktadır. Ailelerin arasında bu çok yaygın bir davranış olarak göze çarpmaktadır.  Bu durum bebeğin sağlığı açısından, çok tehlike arz etmektedir.

Bebeklere Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları Kazandırmak İçin Neler Yapılabilir?

Bebeklere sağlıklı beslenme alışkanlıklarını kazandırmak sabır ve çaba gerektirir. Genel olarak ailenin yemek yeme şekli çocuğu da  yansır. Bebekler direkt olarak ailelerinin yemek yeme alışkanlığından etkilenerek kendilerine bir yeme düzeni kurar. Bu düzeni bebeklikte doğru ortamda kurmak çok önemlidir.

Bebeklerin ekran karşısında yemek yemesi uzmanlar tarafından ciddi bir sağlık sorunu olarak görülmektedir. Bu alışkanlık, bebeklerin fiziksel ve zihinsel gelişimlerini olumsuz yönde etkilediği ifade ediliyor. İlk  öncelikle, ekranlar bebeklerin dikkatini çektiğinden dolayı yemek yeme süresi daha da uzayabilmektedir. Ayrıca bebeklerin yeme davranışlarını ekrana odaklanması onların doğal yeme reflekslerini azaltabilir ve sonunda yeme düzensizliklerine neden olabilir. Ekranların aydınlığı ve renkleri de bebekler için rahatsız edici olabilir. Bebeklerin gözleri henüz gelişim aşamasında olduğu için ekranların parlak ışığı ve renkleri onların gözlerini yormakta ve ilerleyen dönemlerde göz rahatsızlığına sebep olmaktadır. Ayrıca ekran ışığı bebeklerin uyku düzenini de olumsuz yönde etkileyebilir.

Çocukların Ekran Karşısında Yemek Yeme Alışkanlığında  Ailenin Rolü

Ekran, yaşadığımız dünyada hayatımızın her yerinde yer alıyor. Evimizin duvarlarında masalarımızın üzerinde elimizde kolumuzda durum bu şekilde olunca her ne kadar çocuk sahibi olmadan önce ekranlardan uzak bir çocuk yetiştirmeyi düşünsek de kendimizi yemek masasında çocuğun önünde telefonu koyarken buluyoruz. Sonra da vicdan azabı ile umutsuzluk arasında bir huzursuzlukla ekranla yemek yedirme olayı gerçekleşiyor. İlk başlarda işleri kolaylaştırdığını sandığımız ekranlar bir süre sonra sorunun kendisine dönüşür ve kontrol çocuğun eline geçer. Bu döngü günümüz ailelerinin çıkmazlarındandır. Özellikle de pandeminin oluşturduğu devamlı evde olma durumu, bu sorunu körükledi. Peki bunun çözümü nedir? şimdi biraz özeleştiri ile karışık yapabileceklerimize göz atalım.

İlk önce kabullenin, ekranları çocuklarımızın yaşamına aileler olarak bizler sokuyoruz. Televizyonu açan, saatlerce kapatmayan, elimizden telefonu düşürmeyen bizleriz. Çocuklar öğrenmeye  ve denemeye yüksek ilgi duyarlar. Bizim yaptığımız her şey onlar da bu isteği körükler. Aynı zamanda ekran kullanımı da. İkinci  olarak da ekranları bir oyalayıcı bir ikna edici olarak kullanmaya başlayanlar bizleriz.  Yemek yesin de ne şekilde yerse yesin diyerek onu masaya ilk koyan da biziz. Önce bunu kabul edip sorumluluğu üzerimize almamız gerekir. 

Ekranla Yemeği Azaltmaya Başlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Eğer ekranları biz yetişkinler yemek yedirme esnasında bir kolaylaştırıcı olarak kullanıyorsak aslında çocuğun ekranla temas gibi bir ısrarı yok demektir. Burada yapılacak en doğru şey ekranları yemek alanlarından hemen uzaklaştırmak olacaktır. Eğer çocuk ekranda yemek yeme konusunda ısrar ediyorsa bir anda değişim oluşturmak yerine kademeli bir yol izlemek de yarar vardır. Zamanla adım adım çocuğun ekranla eğlenmesi yerine masada yetişkinler ile beraber eğlenmesine oyun oynamasına sohbet etmesine geçiş sağlayacak güçlü bir iletişim alanı oluşturulmalıdır. Ekranlar aslında çocukların başka bir alternatif olmadığı için oyun aracı olarak kullandıkları materyallerdir ya da yüksek stres alanına dönüşen yemek saatlerine tahammül etme yoludur. Çocuklar oyun aktivite ve yetişkinle sağlıklı iletişimi her  zaman ekranlara tercih eder. İlk öncelikle ekranı kaldırmak yerine güçlü bir iletişimin yer aldığı oyun temelli stresten uzak yemek saatleri oluşturmak olmalıdır.

Ekrandan uzaklaştırma sürecinde çocuğun izlediği şeyler hakkında onunla konuşmak, onun gibi eğlenmek ve iletişimi güçlendirici bir yol olarak kullanılabilir. Özellikle telefon tablet gibi araçlarla izleme yapan çocuklar için sürekli kısıtlama konulabilir. Bu süre her gün biraz daha azaltılarak çocuğun kabullenmesini ve değişime uyum sağlamasına yardımcı olur.

Ekran Karşısında Çocuk Kendi Kendini Beslemeli

Ekranla yemek yeme esnasında eğer çocuk kendi kendine yemeklerini yiyor, aynı zamanda da ekranda bir şeyler izlemek istiyorsa burada değişim için biraz daha sabırlı ve küçük adımlarla ilerlemekte yarar vardır. Her gün bir öğünde ekran yerine bir alternatif oluşturarak başlamak gibi.  Fakat ekranla temas esnasında çocuk bir yetişkin tarafından besleniyorsa bu durumdan daha hızlı bir şekilde uzaklaşılmasında fayda vardır.

İlk  etaplarda çocuklar özellikle erken yaşlarda bir şey izlerken otomatik olarak ağızlarını açma eğilimi gösterirler. Bu biz yetişkinleri yanıltan geçici bir durumdur.  Çocuklar ekranda olanları daha fazla anlar ve takip edebilir hale geldiklerinde dikkatlerini dağılmasın diye yemeği tamamen istememeye başlarlar. Bu aşamaya gelmeden önce çocukları beslemeyi bırakmak ve kendi kendilerine yemek yemelerini desteklemek önemlidir. Daha sonrasında yukarıdaki aşamaları uygulayarak yavaş bir geçişle ekranları masadan uzaklaştırabilirsiniz.

Ekrana Maruz Kalarak Beslenen Bebekler İle Kalmayanlar Arasında Ne Gibi Farklılıklar Vardır?

Ekrana uzun süre maruz kalan bebekler daha az hareket etme eğiliminde oluyor. Daha az hareket etmek ise obeziteyi tetikleyebiliyor. Yapılan araştırmalarda ergenlik dönemi öncesinde günde 3 saatin üzerinde ekran başında vakit geçirmenin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ile ilişkili olduğu kanıtlanmıştır. Okul öncesi dönemde ekrana maruz kalmanın ise obezite ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Çok uzun süre beş saat üzeri ekranı maruz kalan beş ile 10 yaş arasındaki çocukların gün içinde iki saat maruz kalan çocuklara göre kilo artış riskinin daha fazla olduğu görülmüştür.

Araştırmaların genel olarak ortak noktası uzun süre televizyon izlemenin ekranına maruz kalmanın obeziteyi artırdığı yönde.  Ekran başında yemek yiyen  çocukların görsel algı ve dikkatlerinin ekran başına yemek yemeyen çocuklardan daha düşük olduğu da bulunmuştur.  Ekran başında yemek yeme çocukta, fiziksel bilişsel gelişimi olumsuz etkilemenin beraberinde, kilo alma ve psikolojik sorunlar oluşturmaktadır. Ekrana uzun süre maruz kalan çocuklarda uyku düzensizliği görülmektedir.  Kısa uyku süresi ve buna bağlı olarak da düşük uyku kalitesi çocuklarda açlık hissetmeye ve iştahta artışa neden olmaktadır. Bu şekilde kısır döngüye giren çocuklar düşük uyku kalitesi sonucunda daha fazla açlık hissederler. Çocuklar ekran karşına yedikleri için oran olarak ne kadar besin tükettiklerinin farkında olmazlar. Bu döngü sonucunda çocuklarda aşırı kilo artışı ve obezite oluşmaktadır.